Nie mamy wpływu na sytuacje, które spotykają nas lub naszych najbliższych. Zazwyczaj jesteśmy w stanie sobie z nimi prowadzić, jednak w zależności od naszego stanu psychicznego oraz traumy, jaką doświadczamy, mogą pojawić się reakcje lękowe. Określa się je jako ataki paniki. A po czym można je rozpoznać?
Atak paniki – czym jest?
Nagłe, napadowe wystąpienie bardzo silnego i nieuzasadnionego lęku określa się jako atak paniki. Zaliczany jest do zaburzeń natury psychologicznej. Zazwyczaj trwa od kilku do kilkunastu minut i pojawia się nagle, bez konkretnego powodu. Mają charakter nawracający, przez co często utrudniają normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Nie da się ich przewidzieć, co samo w sobie jest stresujące. A po czym można poznać nadchodzący atak i w jaki sposób można sobie z nimi poradzić?
Atak paniki – przyczyny
Ataki paniki mogą mieć różne przyczyny, a różnią się one w zależności od osoby. Nie zawsze można zdefiniować jedną, konkretną przyczynę ich występowania, gdyż wszystko zależy od sytuacji, w jakiej się znajdujemy. Za przyczyny występowania ataków paniki uznaje się m.in.:
- stres i traumatyczne doświadczenia – wówczas ataki paniki są reakcją organizmu na sytuację, którą przeżyliśmy,
- nadmiar stymulantów – obejmuje to spożywanie narkotyków czy kofeiny i przyczynia się do zwiększenia ryzyka wystąpienia ataku paniki,
- zaburzenia lękowe – dotyczy to osób, które już zmagają się z zaburzeniami lękowymi, takie jak ogólna fobia społeczna czy zaburzenia obsesyjno-kompulsywne,
- zaburzenia snu – chroniczny brak snu lub pojawiające się zaburzenia mogą zwiększyć podatność na ataki paniki,
- duża presja społeczna – niemożność spełnienia czyiś standardów może wywołać lęk i obawy związane np. z wyglądem.
Atak paniki – jak się objawia?
Podczas napadu współczulny układ nerwowy pobudza nadnercza do uwolnienia dużej ilości adrenaliny. W bardzo krótkim czasie może to spowodować takie symptomy fizyczne, jak kołatanie serca, pocenie się, drżenie, czy uczucie duszenia się. Możemy mieć do czynienia z bólem lub dyskomfortem w klatce piersiowej, zawrotami głowy, mrowieniem oraz dreszczami. Temu wszystkiemu towarzyszą symptomy psychiczne, przez który mamy w głowie katastroficzne myśli, które oscylują wokół „duszę się”, „umieram” oraz „zaraz zwariuję”. A jak można poradzić sobie z tym stanem?
Jak radzić sobie z atakami paniki?
Jeśli atak paniki pojawia się bez konkretnej przyczyny, warto skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia somatycznego podłoża pojawiających się objawów. Jednak jeśli wiemy, że mogą się one u nas pojawić, to warto już zawczasu wiedzieć, jak sobie z nimi poradzić. Przede wszystkim:
- nie walczmy z paniką, gdyż stawianie oporu może jedynie zaostrzyć objawy. Postarajmy się zaakceptować odczuwany lęk i uspokoić umysł,
- starajmy się odzyskać kontrolę nad oddechem poprzez powolne i głębokie oddychanie przez nos. W ten sposób możemy zapobiec hiperwentylacji,
- odwracajmy swoją uwagę poprzez skupianie się na tym, co czujemy, słyszymy, widzimy czy czujemy.
Jak pomóc osobie z atakiem paniki?
Mamy w rodzinie kogoś, kto doświadczył atak paniki? A może ktoś z naszych znajomych lub przyjaciół się z tym zmaga? Tak naprawdę nigdy nie wiemy, kiedy możemy stać się świadkiem ataku paniki i dlatego warto wiedzieć, jak pomóc. Przede wszystkim zachowajmy spokój, gdyż absolutnie nie wolno krzyczę, oceniać czy wyśmiewać osoby przeżywającej atak. Nie pomogą także komentarze typu „uspokój się” czy „nic ci nie będzie”. Zamiast tego spokojnym, wręcz monotonnym głosem wyraźmy swoją obecność i spróbujmy skupić uwagę na sobie. W ten sposób wyciągniemy tę osobę ze spirali myśli, co znacząco pomoże w uspokojeniu się. Możemy tutaj zacząć o czymś opowiadać. Nie można także zapomnieć o zapewnieniu osobie z atakiem paniki jak najwygodniejszej pozycji. Musi być ona stabilna oraz bezpieczna. Pamiętajmy jednak, aby nie robić niczego sposób gwałtowny i uprzedzamy przed dotknięciem.
Na czym polega leczenie ataków paniki?
Leczenie ataków paniki obejmuje kilka różnych podejść, które najczęściej się łączy. Podstawą jest terapia poznawczo-behawioralna, która pomaga zrozumieć własne myśli i przekonania. Wówczas pacjent uczy się technik radzenia sobie z lękiem, w tym technik oddechowych i metod relaksacji. W skrajnych przypadkach podaje się leki przeciwlękowe lub przeciwdepresyjne, które mają złagodzić objawy, a także kontrolować ataki. Nie zapominajmy także o redukowaniu czynników odpowiadających za ich wywoływanie. Obejmuje to dbanie o zdrowy styl życia – odpowiednio zbilansowaną dietę, aktywność fizyczną czy zredukowanie czynników stresogennych. Nie zapominajmy także o zdrowym wypoczynku, dzięki któremu nasz organizm jest zregenerowany oraz wypoczęty. Pomóc w tym może wysokie jakości materac www.sennamaterace.pl/112-materace-180×200, a także liczne akcesoria sypialniane.
Jakie są różnice między atakiem paniki a lękiem?
Nie da się zaprzeczyć – objawy ataku paniki i napadu lęku są podobne, przez co ich odróżnienie może być trudne. Należy jednak pamiętać, że w przypadku leku jest to reakcja na konkretny bodziec lub sytuację, np. telefon w środku nocy. Atak paniki pojawia się bez konkretnego wyzwalacza, które możemy potraktować jako zagrożenie. Oprócz tego:
- symptomy ataku paniki są intensywne i niepokojące, a lęk może być łagodny lub ciężki,
- sygnały ataku paniki nasilają się bardzo szybko, a oznaki lęku pojawiają się stopniowo,
- objawy ataku paniki zanikają po kilku do kilkudziesięciu minutach, a lęk może utrzymywać się przez długi czas.
Radzenie sobie z atakami paniki może wymagać czasu oraz cierpliwości. Pamiętajmy jednak, że w przypadku regularnego ich występowania należy skonsultować się z lekarzem lub terapeutom. Wówczas możliwe jest wdrożenie planu leczenia oraz poznanie strategii radzenia sobie z tym zaburzeniem.
