Wśród najbardziej powszechnych problemów zdrowotnych znajduje się ból kolan, który znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie i może nawet prowadzić do braku możliwości sprawnego poruszania się. Kolana to skomplikowane stawy, bardzo narażone na urazy, w szczególności u osób w podeszłym wieku czy sportowców. Przenoszą one obciążenia oraz umożliwiają wykonywanie wielu podstawowych ruchów. Aby znaleźć rozwiązanie dla wyleczenia bólu kolan, należy zrozumieć przyczynę tej dolegliwości.
Bóle kolan związane z urazami mechanicznymi
Ostry ból kolan często wynika z mechanicznego uszkodzenia stawu, np. na skutek upadku czy uderzenia. 
Wówczas objawy pojawiają się natychmiastowo, a oprócz dolegliwości bólowych może pojawiać się obrzęk, zasinienie czy zniekształcenie stawu. Ból kolan związany z urazem mechanicznym zazwyczaj nie pozwala nam na wykonanie żadnych ruchów. Do poważniejszych urazów należą skręcenia, naderwania więzadeł oraz uszkodzenia łąkotek. Wówczas konieczne jest szybkie działanie, w tym odpoczynek, lodowanie, unikanie obciążenia stawu i konsultacja z lekarzem. Na urazy mechaniczne kolana i ból szczególnie są narażone osoby uprawiające sporty kontaktowe oraz aktywności znacząco obciążające staw kolanowy, np. bieganie.
Bóle kolan wynikające z przeciążenia
Bóle kolan mogą też dotyczyć przeciążenia, co jest dość powszechnym problemem w przypadku osób aktywnych i pracujących fizycznie. Przeciążenie stawu kolanowego często jest związane z nadmiernym wysiłkiem i powtarzalnymi ruchami. Ból pojawia się, gdy mikrourazy nakładają się na siebie w dłuższym czasie. Jednym z typowych przykładów jest zespół pasma biodrowo-piszczelowego (ITBS), który powoduje ból po zewnętrznej stronie kolana w wyniku stanu zapalnego pasma biodrowo-piszczelowego. Inne schorzenia związane z przeciążeniem to zapalenie ścięgna rzepki i zespół kolana skoczka wywołujące ból w przedniej części kolana, szczególnie po intensywnym treningu.
Zmiany zwyrodnieniowe
Zmiany zwyrodnieniowe to kolejna powszechna przyczyna bólu kolan, która dotyka w większości osoby starsze. Szacuje się, że choroba zwyrodnieniowa stawów dotyczy około 70% osób po 65. roku życia, z przeważającą liczbą kobiet. Duży udział ma tutaj osteoartroza, w której chrząstka stawowa amortyzuje ruchy, ulega stopniowej degradacji, co prowadzi do bólu, sztywności i ograniczenia zakresu ruchu. Na choroby zwyrodnieniowe są narażone osoby z nadwagą, a pacjenci często skarżą się na uczucie “przeskakiwania” kolana. Aby złagodzić objawy, zaleca się stosowanie leków przeciwbólowych, fizjoterapii, ćwiczeń wzmacniających mięśnie wokół stawu oraz wprowadzenie zmian w stylu życia, takich jak kontrola wagi. W cięższych przypadkach może być konieczna interwencja chirurgiczna.
Bóle kolan a wady postawy
Warto wiedzieć, że bóle kolan mogą wynikać z wad postawy, zarówno tych wrodzonych, jak i nabytych. Wpływają one na biomechanikę stawu kolanowego, powodując nierównomierne i nienaturalne obciążenie. Płaskostopie, polegające na opadnięciu łuku stopy, przyczynia się do zmian w rozkładzie sił działających na kolana, co może prowadzić do ich przeciążenia. Koślawość kolan może wywoływać bóle wewnętrznej części stawów, podczas gdy szpotawość zwiększa obciążenie bocznej strony kolan. Znaczenie mają również schorzenia kręgosłupa. Mogą być one diagnozowane już w wieku dziecięcym, stąd bardzo ważne, by w przypadku takiej diagnozy podjąć działania korygujące postawę. Zwracajmy uwagę na to, aby się nie garbić i prawidłowo wykonywać ćwiczenia podczas treningu, w szczególności siłowego, w którym znajdują się przysiady czy wykroki.
Po intensywnym wysiłku fizycznym powinniśmy pamiętać o zdrowym i regenerującym śnie. Nieocenioną rolę odgrywa tutaj wygodny materac dostosowany do indywidualnych potrzeb użytkownika. Jeśli poszukujesz dla siebie odpowiedniego modelu, koniecznie odwiedź salony stacjonarne w Opole.
Choroby współistniejące
Niekiedy źródło bólu kolan bywa nieoczywiste. Jeżeli nie doświadczyliśmy żadnego wypadku, nie miało miejsce przeciążenie stawu i nie zmagamy się z chorobą zwyrodnieniową, warto wziąć pod uwagę choroby współistniejące. Dolegliwości bólowe kolan mogą być następstwem innego schorzenia zapalnego (takich przypadków wyróżnia się ponad 200). Jednym z takich schorzeń jest cukrzyca, która prowadzi do neuropatii i problemów z krążeniem, co może pogarszać ból kolan. Reumatoidalne zapalenie stawów to inny przykład mogący powodować ból, obrzęk i sztywność stawów, w tym kolan. Również choroby metaboliczne, takie jak dna moczanowa, mogą wywoływać nagłe i intensywne bóle kolan w wyniku odkładania się kryształów moczanu. Oprócz nich do przyczyn dolegliwości bólowych zalicza się: torbiel Bakera, syndrom Plica, boreliozę, infekcje wirusowe czy guzy kośćca.
Nadwaga i otyłość
Ryzyko bólu kolan zwiększa się również w przypadku nadmiernej masy ciała. Dodatkowe kilogramy powodują większe obciążenie kolan, co prowadzi do szybszego zużycia chrząstki stawowej i może przyspieszyć rozwój osteoartrozy. Jeżeli zmagamy się z nadwagą już dłuższy czas, możemy przyczynić się nawet do uszkodzenia łąkotek i więzadeł. Oprócz dolegliwości bólowych może pojawiać się sztywność stawów oraz ograniczenia zakresu ruchu. Kluczowe jest wdrożenie strategii mających na celu redukcję masy ciała, takich jak zbilansowana dieta oraz regularna, umiarkowana aktywność fizyczna. Systematyczne ćwiczenia wzmacniające mięśnie wokół stawu oraz poprawiające elastyczność mogą pomóc w odciążeniu kolan. Współpraca z lekarzem lub dietetykiem może także przyspieszyć proces utraty wagi i zmniejszenia bólu kolan.
Ból kolan może mieć wiele przyczyn i niekiedy trudno postawić właściwą diagnozę. Warto mieć jednak świadomość tego, że dolegliwości bólowe stawów kolanowych wynikają najczęściej z: urazów mechanicznych, przeciążenia, zmian zwyrodnieniowych, nadwagi czy innych schorzeń współistniejących. Kluczowe jest zrozumienie przyczyny bólu, aby móc skutecznie wdrożyć odpowiednie leczenie.
Przeczytaj także: Jak sen wzmacnia układ immunologiczny?
